Πεπάρηθος, η αρχαία Σκόπελος και η ιστορία της

Η γεμάτη εναλλαγές ιστορία της Σκοπέλου θα σε κάνει να την αγαπήσεις και να θες να την γνωρίσεις από κοντά.

Η ιστορία της παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον, από τους πρώτους κατοίκους μέχρι και την ανάπτυξη της οικονομίας της.   

Σκόπελος – Αρχαία Πεπάρηθος

Το αρχαίο όνομα της Σκοπέλου ήταν Πεπάρηθος και οι πρώτοι κάτοικοι της, κατά την μυθολογία,  ήταν Κρήτες από την Κνωσό. Το όνομα το είχε πάρει από τον Πεπάρηθο, αδερφό του αρχηγού των Κρητών, Στάφυλο,. Ο Στάφυλος ήταν γιος του θεού του κρασιού Διόνυσου και της Αριάδνης, κόρης του βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα. Η Σκόπελος στα χρόνια της κρητομηνωικής ακμής είχε επαφές και σχέσεις με τα Κυκλαδικά νησιά, με το Β. Αιγαίο και τη Μ. Ασία, αλλά και με την Αργολίδα, κέντρο του Μυκηναϊκού πολιτισμού. 

Σημαντικές αρχαίες πόλεις όπως η Κνωσσός, ο Πάνορμος και η Σελινούς είχε η Πεπάρηθος. Σήμερα, σώζεται ένα μεγάλο τμήμα του αρχαίου κάστρου στον Πάνορμο, ενώ η Κνωσσός μετονομάστηκε σε Γλώσσα. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος οικισμός στη Σκόπελο. Ανάμεσα στην παραλία του  Βελανιού και αυτής του Στάφυλου υπάρχει μια χερσόνησος. Στην άκρη της μικρής χερσονήσου βρέθηκε από τον καθηγητή Ν. Πλάτων το 1936 ένας   θαυμάσιος τάφος όπου θεωρείται ότι ανήκει στον  βασιλιά Στάφυλο. Επρόκειτο για έναν  τάφο πλούσιο σε ευρήματα και έργα τέχνης. Το σπουδαιότερο εύρημα ήταν το σπαθί του Στάφυλου  που θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα  δείγματα τέχνης κατά την  Μυκηναϊκή και Μινωική περίοδο. Πιθανόν η πειστικότερη ένδειξη για την ταυτότητα του τάφου είναι η ονομασία της περιοχής που επί χιλιετίες παραμένει η ίδια. Σήμερα το ξίφος εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Σκόπελος – Η μεγάλη νίκη του αθλητή Αγνώντα στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Μία σημαντική συνεισφορά του νησιού στα αρχαία δρώμενα ήταν η συμμετοχή αθλητών του στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο Αγνώντας, ένας αθλητής της Πεπαρήθου, το 569π.Χ αναδείχθηκε νικητής  στους Ολυμπιακούς Αγώνες δρόμου. Προς τιμή του, οι Αρχαίοι απεικόνισαν το πρόσωπό του σε νομίσματα ενώ στην σύγχρονη εποχή δόθηκε το όνομά του στο σημερινό ομώνυμο κόλπο. Η παράδοση λέει ότι ο Άγνωντας μετά τη νίκη του αποβιβάστηκε εκεί με το πλοίο του.

Ο «Πεπαρήθιος οίνος» φημισμένος και ως αφροδισιακό κρασί

Η Σκόπελος, δεν γνώρισε ιδιαίτερη ακμή για αρκετούς αιώνες, εως ότου  το διάσημο κρασί της έγινε γνωστό για τις αφροδισιακές του ιδιότητες μαζί με την μοναδική του γεύση. Ο Πεπαρήθιος οίνος, ήταν ξηρό μαύρο-μπρούσκο κρασί. Παραγόταν από χυμό μαύρων σταφυλιών και ζυμωνόταν μέσα σε βαρέλια για επτά χρόνια. Οι Πεπαρήθιοι, δεινοί ναυτικοί, μετέφεραν με δικά τους πλοία το κρασί στην Αθήνα, στην Κόρινθο και στο εξωτερικό ιδίως στα λιμάνια του Πόντου. Μαρτυρία βρίσκουμε στην τραγωδία του Σοφοκλή ‘Φιλοκτήτης’ ( 5^ος αιώνας π.Χ). Αναφέρει σε διάλογο με Πεπαρήθιο έμπορο, τη Σκόπελο “εύβοτρην Πεπάρηθο”

Την μεγάλη σημασία που είχε το κρασί στη Σκόπελο μαρτυρούν τα νομίσματα της Πεπαρήθου που βρέθηκαν. Τα νομίσματα φαίνεται ότι κόπηκαν μεταξύ 510 π.Χ και 14 μ.Χ. Φέρουν παράσταση σταφυλιού ή κλαδιού κλήματος ή κεφαλής του θεού Διονύσου. Στο Στάφυλο, στον Αγνώντα και στον Πάνορμο εντοπίστηκαν εκτεταμένες εγκαταστάσεις εργαστηρίων κατασκευής των τοπικών αμφορέων για το εμπόριο του φημισμένου κρασιού.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Θουκυδίδη, στη Σκόπελο κατά το 427 π.Χ. συνέβη ένας ισχυρός σεισμός που προκαλεί ένα μεγάλο παλιρροϊκό κύμα με αποτέλεσμα να καταρρεύσουν πολλά δημόσια κτίρια.

 

Ακόμη και στη σύγχρονη εποχή η Σκόπελος παρουσιάζει θαυμαστό πολιτισμό. Οι θρύλοι και η πλούσια παράδοση, όπως επίσης και τα ιστορικά και καλλιτεχνικά μνημεία της,   το επιβεβαιώνουν.